Blog

25. hafta gebelik, hamilelik sürecinin yaklaşık 6. ayının sonlarına denk gelir. Bu dönemde bebek büyümesi hızla devam eder ve anne adayının vücudunda da önemli değişiklikler görülür. 25. hafta hamilelikte anne rahmi yaklaşık bir basketbol topu büyüklüğüne ulaşır ve alınan toplam kilo artışı genellikle 6-7 kg civarındadır. Bu hafta aynı zamanda fetüsün yaşama şansının yüksek oranda artmaya başladığı kritik bir dönemdir. Prematüre bebeklerde, 24. haftadan itibaren hayatta kalma oranları %80’lere ulaşabilmektedir.

Bebekte Neler Oluyor?

25. haftada fetüs yaklaşık 33-34 cm uzunluğa ve 0,75-0,8 kg ağırlığa ulaşmış durumdadır. Bebeğin cilt altındaki kılcallar belirginleşir ve cilt pembemsi bir renk alır. Akciğer gelişimi devam eder; artık surfaktan (yüzey aktif madde) üretilmeye başlar, ancak akciğerler tam işlevsel değildir. Bu haftada göz kapakları açılıp kapanmaya başlar ve bebek ışık-karanlık farkını algılayabilir. İşitme duyusu da gelişmiştir; bebek annesinin sesini, kalp atışlarını ve dışarıdaki sesleri duyabilir. Kas ve sinir sistemi güçlendiği için fetüs hareket kabiliyeti artar; anne adayının karnındaki tekmeler daha düzenli ve güçlü hissedilebilir. Bu dönemde fetal kalp atış hızı ortalama 140 atım/dk civarındadır. Bebeğin vücudu artık eski haftalara göre daha orantılı görünür; kol, bacak ve yüz hatları belirginleşir. Özetle bebek rahim içinde amniyotik sıvı içinde asılıdır ve plasenta (bebeği besleyen organ) rahim duvarına yapışık haldedir.

Annede Neler Oluyor?

25. hafta hamilelikte annenin vücudu pek çok değişim geçirir. Rahim göbek çukurundan yaklaşık 25 cm yukarıya kadar genişlemiş olup, pelvisten karın boşluğuna doğru uzanır. Bu haftaya kadar ortalama 6-7 kg kadar kilo artışı olur ve göğüsler büyüyüp hassaslaşır. Gebelik hormonlarına bağlı olarak anne adayında ciltte renk değişiklikleri görülebilir; meme uçları ve göbek orta hattında koyulaşma ortaya çıkar, yüzde hamilelik maskesi şeklinde lekeler görülebilir. Karın, basen ve memelerde cilt gerilmesi nedeniyle çatlaklar (stria) oluşabilir. Artan kan hacmi ve hormonal etkiler nedeniyle bacaklarda kramplar, kas spazmları ve ayak bileklerinde ödem görülebilir. Ayrıca bu haftalarda uyku problemleri, mide yanması, ekşime, gaz ve kabızlık sıkça yaşanabilir; sık ve küçük öğünler yemek, sol yan yatmaya çalışmak gibi önlemler rahatlatıcı olabilir.

Belirtiler ve Anne Ne Hisseder?

25. haftada anne adayının yaşayabileceği yaygın belirtiler şunlardır:

• Karın ve bel ağrısı / kasık ağrısı: Rahmin büyümesine bağlı ligament gerilmeleri adet öncesi ağrıya benzer olabilir. Hafif egzersiz ve dinlenme ağrıyı azaltabilir.
• İdrar sıkışıklığı: Büyüyen rahim mesaneye baskı yaparak sık idrara çıkma ihtiyacı yaratır.
• Yorgunluk ve halsizlik: İkinci trimester genellikle daha enerjik geçse de, demir eksikliği gibi nedenlerle çabuk yorulma ve halsizlik yaşanabilir.
• Gaz ve hazımsızlık: Rahmin bağırsaklara baskısı ve hormonlar mide yanması, gaz ve kabızlığa yol açabilir.
• Nefes darlığı: Büyüyen rahim diyaframa hafif baskı yapabilir, bu da hafif nefes darlığı hissi yaratabilir.
• Bacak krampları ve şişlik: Bacak kaslarında kramp ve ayak bileklerinde ödem (şişlik) görülebilir.
• Duygusal değişiklikler: Hormonlar duygu durumunda dalgalanmalara, uyku düzeninde bozulmaya ve enerji değişimlerine neden olabilir.
• Ağırlık hissi ve karın gerginliği: Büyüyen karında ağırlık veya kaşıntı hissi olabilir.

Ultrason Görüntülemesi

25. haftada ultrason ile bebeğin organları ve hareketleri açıkça görülebilir. Ölçümlere göre bebeğin boyu yaklaşık 33-34 cm, kilosu 0,75-0,8 kg civarındadır. Ultrason görüntülerinde fetüsün kol ve bacak hareketleri, parmağını emmesi veya elini yüzüne götürmesi normaldir. Fetüsün kalp atışları net olarak izlenir; Doppler ile yakalanan kalp hızı yaklaşık 140 atım/dk’dır. Bu haftada gözle görülen belirgin bir gebelik kesesi yoktur; erken dönemde gestasyonel kese olarak adlandırılan yapı artık plasenta ve amniyotik sıvı şeklinde görüldüğü için keseden ziyade bebeği çevreleyen amniyotik ortam izlenir. Fundus yüksekliği, gebeliğin haftasına yakın seyreder (yaklaşık 25 cm). Doktor muayenelerinde bu değer kontrol edilir; fundus yüksekliğinin gebelik haftasından +/- 2 cm sapması normal kabul edilir.

Beta-hCG Seviyesi

Beta-hCG hormonu gebeliğin erken evrelerinde plasenta tarafından yoğun üretilir ve ilk üç aylık dönemin sonunda pik yapar, sonra dengelenir. 25. haftada beta-hCG seviyesi, binlerce mIU/mL aralığındadır; literatürde 25-40. haftalarda tipik beta-hCG aralığı yaklaşık 3.640-117.000 mIU/mL olarak bildirilmiştir. Bu değerler anne adayı ve gebelik özelliklerine göre geniş varyasyon gösterebilir. Gebelik bakımında beta-hCG düzeyi ikinci trimesterde rutin bir kontrol kriteri değildir; genellikle erken dönemde gebelik tespiti için kullanılır.

Kürtaj (Gebelik Sonlandırma)

25. haftada gebelik, fetus için önemli derecede gelişmiş bir dönemdir. Bu haftada fetus hayatta kalma yeteneğine yakındır ve preterm bakım ile yüksek oranda sağ kalabilir. Güncel verilere göre 24. haftadan itibaren prematür bebeklerde sağ kalım oranları %80’lere ulaşmaktadır. Çoğu ülkede isteğe bağlı gebelik sonlandırmanın yasal sınırı genellikle 10-12 haftadır; 25. haftada yapılan isteğe bağlı kürtaj, yasal ve tıbbi açıdan olağan değildir. Ancak anne veya bebek sağlığını ciddi şekilde tehdit eden durumlarda (anomaliler, ağır hastalıklar) uzman hekim kontrolünde değerlendirme yapılabilir. Bu dönemde planlanmamış veya istenmeyen gebelikler için kürtaj riskleri çok yüksektir ve çoğunlukla doktor gözetiminde nadiren değerlendirilir.

Gebelikte Cinsellik

25. haftada genel olarak cinsel ilişki güvenli kabul edilir; gebeliğin bu döneminde cinselliğin fetus için özel bir tehlikesi yoktur. Vücuttaki kan dolaşımı artışı, pek çok kadında cinsel istekte değişime neden olabilir. Ancak plasenta previa (plasentanın rahim ağzına yakın yerleşmesi) gibi özel durumlarda cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Eğer gebelikte komplikasyon yoksa doktor onayıyla cinsel hayat normal seyrinde devam edebilir.

Doktor Kontrolleri ve Öneriler

25. haftadan itibaren doktor kontrolleri genellikle 4 haftada bir yapılır. Her muayenede tansiyon, kilo, idrar analizi, fetal kalp atışları ve fundus yüksekliği kontrol edilir. Bu haftalarda gebe şeker yükleme testi (24-28. haftalarda) yapılmalıdır. Ayrıca kan sayımı, kan grubu ve rutin idrar testleri önerilir. Ultrasonla fetal büyüme ve organ gelişimi takip edilir (anomali taraması genellikle 20-22 haftada tamamlanmış olur). Hekim gerek görürse, özellikle riskli gebelik durumlarında bazı ek incelemeler yapılabilir. Anne adayının dengeli ve zengin beslenmesi, yeterli sıvı alması, folik asit ve demir desteği gibi önerilere dikkat etmesi önemlidir. Aşırı yorulma, ani karın veya baş ağrısı, görme bulanıklığı ya da ani şişlikler gelişirse derhal doktora başvurulmalıdır.

Kasık Ağrısı ve Diğer Rahatsızlıklar

Bu haftada bazı anne adaylarında karın ve kasık ağrıları görülebilir. Bu ağrılar genellikle rahmi destekleyen bağların gerilmesine bağlıdır ve adet öncesi sancıya benzer şekilde hissedilebilir. Dinlenme, ılık duş almak, sırt üstü değil yan yatmak gibi yöntemler rahatlama sağlayabilir. Ancak ağrı şiddetli, sürekli veya kasılmalarla beraberse, ayrıca vajinal kanama veya sıvı gelmesi gibi belirtiler varsa, erken doğum işaretleri olabileceği için acilen doktora başvurulmalıdır.

Bebek Kalp Atışları ve Hareketleri

25. haftada bebek hareketleri oldukça güçlüdür; anne karnında tekmeler ve kıpırdanmalar iyi hissedilir. Bebek hareketliliği sağlıklı bir gebeliğin göstergesidir; 24 saatten uzun süre hareket hissedilmemesi olağandışı sayılır. Hareketlerde azalma fark edilirse doktora danışılmalıdır. Fetüsün kalp atışları doppler cihazı veya steteskopla dinlenebilir; ortalama kalp hızı yaklaşık 140/dk civarındadır. Muayenelerde doktor, fetüs kalp atışını her seferinde kontrol eder.