Blog

Hamileliğin 32. haftası, ikinci trimesterin sonuna yaklaşan döneme işaret eder ve doğuma yaklaşık 8 hafta kalmıştır. Bu hafta, bebek ve anne vücudunda önemli değişimlerin görüldüğü, aynı zamanda heyecan ve dikkat gerektiren bir evredir. 32. haftada gebelik yaklaşık olarak 7,5 aylık demektir. Bu dönemde hem bebeğin gelişimi büyük bir hız kazanır hem de anne adayının vücudu doğuma hazırlanmaya devam eder.

Bebekte Neler Oluyor?

• Bebeğin Boyu ve Kilosu: 32 haftalık bir bebek, genellikle 1,7–2,0 kilogram civarında ve 42–43 cm boyundadır. Memorial sağlık rehberine göre ortalama bebek kilosu yaklaşık 2.000 gram, boyu ise 40 cm civarında olurken, diğer kaynaklar 1.700–2.000 g aralığında bahseder. Gebelik ilerledikçe bebeğe ait bu ölçüler haftalık takibe alınır ve genellikle her hafta yarım kilo civarında artış normal karşılanır.
• Organ Gelişimi: 32. haftada bebekteki tüm organ sistemleri olgunlaşmaya devam eder. Özellikle beyin ve sinir sistemi hızla gelişimini sürdürür. Kas ve kemik yapısı güçlenir, kaslardaki koordinasyon artar. Bu haftada tüm organlar neredeyse tamamlanmıştır; bebek 32. haftada doğsa bile yüksek oranda hayatta kalma şansı vardır. Akciğerler ise hâlâ gelişimini tamamlamakta olduğundan (tam gelişim genellikle 36. haftaya kadar devam eder), erken doğum riskinde solunum desteği gerekebilir.
• Duyu ve Refleksler: Bebeğin duyu organları büyük ölçüde işlevsel hale gelmiştir. Kulakları net işitir ve dışarıdan gelen sesleri ayırt eder; hatta anne-baba sesi fark edilebilir hale gelir. Görme duyusu kapalı olduklarından net algılamasa da gözlerini artık açık tutabilir. Dokunma, tatma refleksleri gelişmiştir. Hatta bebek bu haftalarda rüya görmeye başlayabilir çünkü REM uykusu sıklaşır. Kas koordinasyonunun gelişmesiyle el ve ayak parmaklarını emmeye de devam edebilir; ultrason sırasında parmak hareketleri veya gülümseme gibi yüz ifadeleri gözlenebilir.
• Pozisyon: Çoğu bebek 32. haftada doğuma hazırlık için baş aşağı pozisyon alır. Hafızlarda tutulan verilere göre, bu dönemde bebeklerin büyük çoğunluğu (yaklaşık %95’i) baş aşağıdır. Baş aşağı pozisyon, doğum kanalına doğru dönüş anlamına gelir. Nadiren bebek makat (ayaklar veya kalça önde) durumunda kalabilir. Ultrason muayenesinde bebek pozisyonu ve gelişimi kontrol edilir.
• Diğer Değişiklikler: Bebeğin cildi artık altındaki yağ dokusuyla daha düzdür ve opaklaşmıştır. Baş çevresi yaklaşık 29 cm, ön-arka çapı yaklaşık 8 cm olmalıdır. Tırnaklar tamamen gelişir, saç ve kaşlar belirginleşir. Hafif enfeksiyonlara karşı antikorlar üretilmeye başlar; bu antikorlar hamilelik sırasında plasentadan geçerek doğum sonrası bebek için bağışıklık desteği sağlar.

Annede Neler Oluyor?

• Karın ve Göğüs Değişiklikleri: 32. hafta, anne karın büyüklüğünün en belirgin hale geldiği dönemdir. Rahim, göbek üzerinden kaba bir ölçümle yaklaşık 32 cm civarına ulaşmıştır. Karnın büyümesiyle beraber cilt gerilir; çatlaklar (stria gravidarum) görülebilir. Memorial’a göre hızlı kilo alımı ve gerilen cilt nedeniyle çatlaklar oluşabilir; bunları önlemek için bol su içmek, nemlendirici kremler kullanmak ve düzenli cilt masajı önerilir. Göğüsler de büyür ve süt üretimi için hazırlık yapar; kolostrum adı verilen sarımtırak sıvı memelerden sızabilir, bu durum 32. haftada normal sayılır.
• Kilo Artışı: Bu haftaya kadar toplam yaklaşık 10-12 kilogram alınması yaygındır. İkinci trimesterde ve üçüncü trimester başında haftalık ~400-500 g hızla kilo artışı görülebilir. Kilonun bir kısmı bebeğe, plasentaya, artan kan hacmine ve amniyon sıvısına gider. Sağlıklı kilo alımı için dengeli beslenmek önemlidir (protein ağırlıklı beslenme, bol sebze-meyve ve su tüketimi önerilir).
• Cilt ve Pigmentasyon Değişiklikleri: Hormonlar etkisiyle ten rengi bölgelerde koyulaşma olabilir. Göbek altı çizgisi (linea nigra), göğüs uç çevresi gibi yerlerde pigment artabilir. Ciltteki yağ bezleri de aktif hale gelebilir. Yine hormonal etkiyle varis, basur (hemoroid) ve ciltte lekelenmeler görülebilir.
• Fiziksel Belirtiler ve Şikayetler: 32. haftada anne adayının vücudu doğuma hazırlanmaya devam ettiğinden çeşitli şikayetler oluşur.
  • Sırt ve Bel Ağrısı: Büyüyen karın, omurgayı öne iter ve duruş değişir; çoğu kadın bu dönemde bel, bel-kasık, boyun ağrısı yaşayabilir. Omurganın eğriliğindeki artış nedeniyle sırt ağrıları yaygındır. Eklemler gevşediği için (vücuttan salgılanan hormonlar eklemler ve bağ dokularını gevşetir) pelvis ağrıları (çatıda ağrı) ve “ördek yürüyüşü” ortaya çıkabilir. Bu ağrılar, doğuma hazırlık bağ gevşemesinin doğal sonucudur.
  • Ödem ve Kramp: Artan kan hacmi ve basınçla birlikte bacaklarda, ayaklarda şişlik (ödem) görülebilir. Ayrıca kalsiyum eksikliğine bağlı olarak bacak krampları (özellikle geceleri) sıklaşabilir. Eller ve ayak parmaklarında karıncalanma, uyuşma hissi (özellikle bilek sendromuna bağlı) olabilir.
  • Nefes Darlığı ve Yorgunluk: Büyüyen rahim diyaframı yukarı iterek akciğerlere baskı yapar; bu nedenle hafif nefes darlığı ve çabuk yorulma yaşanabilir. Büyük karın nedeniyle ayakta durmak ve yürümek zorlaşır.
  • Sindirim Şikayetleri: Gebelik hormonu progesteronun sindirim sistemi üzerindeki etkisiyle bağırsak hareketleri yavaşlar; kabızlık yaygındır. Genişleyen rahim mideye baskı yapar, mide ekşimesi, hazımsızlık (reflü) gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca artan karın basıncı nedeniyle sık sık idrara çıkma ihtiyacı ve gece mesane uyanmaları artar.
  • Vajinal Akıntı: Hormonal değişiklikler ve artan kan akımı nedeniyle vajinal akıntı miktarı artar ve daha koyu/ sümüksü bir hal alır. Normalde şeffaf ila hafif süt kıvamında akıntı sık rastlanır. Kanlı veya kötü kokulu akıntı, yoğun kaşıntı ve yanma hissi olursa doktora başvurulmalıdır.
  • Braxton-Hicks (Sahte) Kasılmaları: Rahim kasları doğuma hazırlık için zaman zaman düzensiz kasılma hissedebilir. Bu Braxton-Hicks kasılmaları, genellikle hafif sancı ve gerginlik şeklinde olup birkaç saniye veya bir dakikaya yakın sürer. Normaldir; ancak düzenli ritmik sancı başlar ve sıklık artarsa erken doğum belirtisi olabilir. Bu dönemde ara ara kasıkta sertleşme hissi ve hafif sancılar yaşanabilir, fakat aşırı ağrı ve düzenli kasılma güç bir durumun işareti olabilir.
  • Diğer: Halsizlik, baş dönmesi ve serum fosfat eksikliğine bağlı hamilelikte “gebelikte düşük tansiyon” sık görülen durumlardandır. Meme uçlarından hafif ağrılı kolostrum sızması olabilir. Hemoroid, bacaklarda damar genişlemesi (varis) ve kasık kaşıntısı da bu haftalarda görülebilir.

Ultrason ve Tetkikler

• Ultrason Muayenesi: 32. haftada rutin ultrason genellikle büyüme ve amniyotik sıvı kontrolü için yapılır. Bebeğin pozisyonu (baş aşağı mı, aksi bir duruşta mı olduğu), büyüklüğü, organ gelişimi ve amniyon sıvısı hacmi değerlendirilir. Bu haftada bebek ultrason görüntüsünde net olarak seçilir. Cilt altı yağ dokusu artmış olduğu için görüntüde cildinin daha dolgun ve pürüzsüz olduğu görülür. Ultrason ile bebekte femur uzunluğu (FL ~6 cm olması beklenir) ve baş çevresi (HC ~29 cm) gibi ölçümler alınır. 4 boyutlu ultrasonla bebeğin hareketleri (tekme, yüz mimikleri) rahatça izlenebilir.
• Beta hCG Değeri: Gebelik hormonu (beta-hCG) ilk trimesterde hızla yükselip 10. haftada doruğa ulaşır, sonra düşmeye başlar. 32. haftada beta-hCG değeri takibe pek alınmaz; ancak değer kontrol edilirse genellikle 25–40 haftalık gebelik aralığındaki sağlıklı hamilelerde 3.640–117.000 mIU/mL aralığındadır. Bu geniş aralık normal kabul edilir; seviyelerdeki küçük oynamalar her zaman bir problemi işaret etmez. Özetle, 32. haftadaki beta-hCG değerleri ilk haftalardaki kadar yüksek olmasa da binlerce civarındadır.
• Kan Tetkikleri ve İdrar: Doktor kontrollerinde tam kan sayımı (hemoglobin, hematokrit), kan şekeri (özellikle şeker yükleme yapılmışsa), böbrek ve karaciğer testleri gerekebilir. 32. haftada, henüz yapılmadıysa Rh uygunsuzluğu testleri ve gerekliyse serolojik taramalar değerlendirilir. İdrar analizi (idrar tahlili) protein, şeker ve enfeksiyon yönünden incelenir. Kan basıncı ölçümü, preeklampsi belirtileri açısından sürekli kontrol edilir. Rh (-) kan grubundaki annelere genellikle 28. haftada anti-D immün globülin iğnesi yapılır.
• NST (Non-Stres Testi) ve Fetal İzlem: Bu haftalarda bebek hareketlerinde azalma veya erken doğum riski olan durumlarda NST (Fetal Kalp Hızı İzlemi) yapılabilir. NST ile 20 dakikada fetal kalp atışları ve anne rahmindeki kasılmalar kaydedilir. Amniyotik sıvı miktarı ultrasonla ölçülür; azalmış sıvı (oligohidroamniyon) tehlikeli olabilir. Sıvı azlığı, plasentadan beslenme yetersizliğine işaret ederek doğuma karar verilmesini gerektirebilir.
• Aşılar: Hamilelik sürecinde anne ve bebek güvenliği için bazı aşılar önerilir. Özellikle boğmaca (Tdap) aşısı 27.–36. haftalar arasında yapılmalıdırcdc.gov. 32. hafta ideal bir zaman dilimidir. Bu, bebek doğmadan önce anne karnında ona koruyucu antikor geçmesini sağlar. Ayrıca grip (influenza) aşısı mevsiminde herhangi bir trimesterde güvenlidir ve önerilir. Henüz yapılmamışsa, 3. trimesterde aşılanılabilir. Tetanoz-difteri (Td) aşıları da doğumdan önce tamamlanmalıdır.

Anne Ne Hisseder? – Belirtiler ve Şikayetler

• Kasık ve Çatı Ağrısı: Gebelik ilerledikçe eklemlerdeki gevşeme nedeniyle kasıklarda ve pelvik kemiklerde ağrı hissi (çatıda ağrı) olabilir. Memorial kaynaklarına göre, bu ağrılar vücudun doğuma hazırlanmasının bir işaretidir. Rahim bağları gevşer ve pelvis ufak ufak genişlemeye başlar; bu da hafif kasık sancıları ya da basınç hissi yaratabilir. Ayrıca ligament ağrısı şeklinde arada sırada ani kasılmalar da yaşanabilir. Bunlar genellikle zararsızdır ancak şiddetli veya sürekli ağrı şikayetinde doktora başvurulmalıdır.
• Bacak Krampları ve Uyuşma: Artan kilo ve ödem, omurga- sinir açıklıklarında bası yaparak bacaklarda uyuşma veya karıncalanma yaratabilir. Özellikle bileklerde görülen uyuşma, hamilelikte koldaki sinir basısı nedeniyle olabilir ve fizik tedavi desteği gerektirebilir. Yatarken ayakları yukarı kaldırmak, bol kalsiyum içeren besin tüketmek bacak kramplarını azaltabilir.
• Halsizlik ve Uykusuzluk: Sabah bulantıları geçse de gebeliğin son döneminde halsizlik ve uyku bozukluğu yaygın hale gelir. Rahim ağırlığı ve hormonal dalgalanmalar uyku düzenini etkiler. Uyku zorluğu çeken anneler sıcak duş, rahatlatıcı aktiviteler ve uygun uyku pozisyonları (yan yatmak) ile rahatlamaya çalışmalıdır.
• Duygusal Değişimler: 32. haftada heyecan, endişe, sabırsızlık artabilir. Doğuma 2 ay kala anne ve ailede hem mutluluk hem kaygı duyguları yoğunlaşır. Bazı kadınlar daha duygusal olabilir, bazıları ise rahatlamış hissedebilir. Stres yönetimi için hobiler, hafif egzersiz ve destek almak önemlidir.
• Diğer Önemli Belirtiler:
  • İdrar Kaçırma: Hapşırma, öksürme, gülme gibi durumlarda az miktarda idrar kaçırma yaşanabilir; bu basit bir duruşsal etkidir.
  • Göğüs Dökülmesi: Kolostrum akıntısının yanı sıra göğüslerde dolgunluk hissi olabilir. Süt bezleri aktif hale gelir.
  • Artan Vajinal Akıntı: Şeffaf veya süt kıvamında akıntı miktarı artabilir. Yoğun, kötü kokulu veya kanlı akıntı doktora bildirilmelidir.

Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri

• Beslenme: Dengeli ve vitamin/mineralce zengin bir beslenme çok önemlidir. Protein ağırlıklı (et, tavuk, balık, yumurta, baklagiller), bol sebze-meyve, tam tahıllı gıdalar tüketilmelidir. Demir, kalsiyum, folik asit takviyeleri gerekliliği doktor takibinde belirlenir. Tuz tüketimi makul düzeyde tutulmalı, işlenmiş gıdalardan ve aşırı şekerden kaçınılmalıdır. Yeterli su içmek gebelikteki ödem riskini azaltır.
• Hareket ve Egzersiz: Uygun egzersizler kan dolaşımını düzenler. Hekim onayı ile yürüyüş, yüzme veya yoga gibi hafif aktiviteler yapılabilir. Ancak ağır kaldırma ve yorucu sporlardan kaçınılmalıdır. Düzenli egzersiz sırt ağrılarını hafifletir ve rahat bir uykuya katkı sağlar.
• Istirahat: Yorulmamaya dikkat edilmeli. Memorial tavsiyesiyle (erken doğum riskini azaltmak için) sık sık dinlenilmeli, mümkünse ayaklar yukarıda uzatılmalıdır. Özellikle akşamları ve gece uykularına özen gösterilmelidir.
• Seyahat ve Güvenlik: Uzun oturmaları veya ayakta durmayı gerektiren seyahatlerden (özellikle hava yolu) mümkün olduğunca kaçınmak iyidir. Otomobilde doğru oturma pozisyonuna dikkat edilmeli; emniyet kemeri mutlaka göğüs üzerinden ve kasıklara değil alt karından geçirilecek şekilde takılmalıdır.

Cinsel Hayat ve Cinsel İlişki

Hamilelikte cinsellik hakkında en çok merak edilen konulardan biri 32. haftadaki durumdur. Genel olarak, hamileliğin 32. haftasında herhangi bir tıbbi engel yoksa cinsel ilişki için özel bir kısıtlama yoktur. Rahim kasılmaları tetiklenebilir endişesi olsa da, normal koşullarda orgazm sırasında oluşan geçici kasılmalar bebeğe zarar vermez. Pozisyon seçimi rahatlığa göre yapılmalıdır (yan-yan yatış gibi karın üzerine baskıyı azaltan pozisyonlar tercih edilir). Pelvik taban kasları güçlendirilebilir.

Yine de dikkat edilmesi gereken durumlar vardır. Plasenta previa gibi düşük riski yaratan durumlarda doktor cinsel ilişkiyi kısıtlayabilir. Plasenta rahim ağzını kısmen veya tamamen kapatıyorsa, cinsel ilişki yasaklanır çünkü ilişki kanamaya yol açabilir. Hafif vajinal lekelenmeler veya lekeli akıntılar görülebilir; bu genellikle endişe kaynağı olmaz ancak artan kanama varsa hemen doktora haber verilmelidir. Aksine, çok sık (> haftada birkaç kez) ve aşırı cinsel aktivite erken doğum riskini arttırabileceğinden kaçınılması önerilir. Her hamilelik farklıdır; gebelikle ilgili özel bir sorun veya doktor uyarısı yoksa, 32. haftada cinsellik genellikle güvenlidir.

Nelere Dikkat Etmeli?

• Fetal Hareket Takibi: Bebeğin hareketleri düzenli olarak hissedilmelidir. Normalde günde toplam 10’dan fazla hareket (tekme, döndürme) beklenir. Hareketlerde ani belirgin azalma hissedilirse (örneğin birkaç saat boyunca hiç tekme yoksa), hemen dinlenip tatlı meyve suyu içilerek bir süre beklendikten sonra hâlâ hareket yoksa doktora başvurulmalıdır. Bu “hamilelik yoğunluk testi” bebeğin durumunu kontrol etmeye yardımcı olur.
• Kanama ve Akıntı: Renkli veya kanlı akıntı (lekelenme) gebeliğin sonlarında nispeten sık görülür ve genelde ciddi değildir; ancak artan kanama veya su gelmesi erken doğum belirtisi olabilir. Kalın kanamalar veya sürekli lekelenmeler olursa derhal sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Ağrı ve Kasılmalar: Ritmik veya şiddetli kasılmalar erken doğum işareti olabilir. Memorial’a göre 32. haftada erken doğum uyarı işaretleri arasında “ritmik ağrı, belden karına yayılan çekilme hissi, bol miktarda su gelmesi (suyun gelmesi) ve kanama/lekelenme” sayılmıştır. Bu nedenle, bu şikayetlerden herhangi biri ortaya çıkarsa acilen sağlık desteği alınmalıdır. Sık tuvalete çıkamama, şiddetli baş ağrısı, görme bozukluğu gibi preeklampsi belirtileri de aciliyet gerektirir.
• Enfeksiyon Belirtileri: Bu dönemde soğuk algınlığı ya da grip gibi enfeksiyonlara karşı önlem alınmalıdır. Ateş, idrar yolları enfeksiyonu belirtileri (yanma, sık idrar) veya zatürre şüphesi durumunda doktorla görüşülmelidir. Gebelikte bağışıklık düşebilir; grip aşısı yapılmamışsa yaptırmak hem anne hem bebek sağlığı için koruyucudur.
• Stres ve Psikolojik Sağlık: Mental açıdan stresten mümkün olduğunca uzak durulmalı; yoga, nefes egzersizleri, sevilen aktivitelerle meşgul olmak yararlı olabilir. Psikolojik destek ihtiyacı hissediliyorsa uzman görüşü alınmalıdır.

Doktor Kontrolleri ve Öneriler

• Randevu Aralığı: 32. haftaya kadar genellikle aylık aralıklarla giden doktor kontrolleri, üçüncü trimesterde (gebeliğin son üç ayında) iki haftada bire, 36. haftadan sonra ise haftalık randevulara dönüşebilir. Doktorunuz gebelik seyri iyi ise bu sıklıkta kontrol önerecektir.
• Ölçümler: Her kontrolde annenin kilo (gerekli artışın devamı), tansiyon ve idrar protein takibi yapılır. Anne karnının büyüklüğü (fundus yüksekliği) ölçülür ve bebeğin kilosu tahmin edilir. Uterus yüksekliği 32 cm’yi aşmışsa bu önemli bir bulgudur.
• Fetal Kalp ve Hareket: Doktor, Doppler ultrason cihazıyla bebeğin kalp atışını dinleyecektir. Yaklaşık dakikada 110-160 arası olmalıdır. Anne de evde arada anne karnını dinleyerek kalp sesini duyabilir veya hareketlerini takip edebilir. Kendi nabzından farklı olarak hızlı bir ritim duyması normaldir.
• Aşı Takvimi: Daha önce bahsedilen Tdap (boğmaca) ve grip aşıları hakkında doktorla konuşulmalıdır. Hekim önerisine göre tetanoz kapsayan aşı takvimi de gözden geçirilir.
• Laboratuvar Testleri: Gebelik şekeri (şeker yükleme testi) 24-28. haftalarda yapılır. Eğer bu hafta hala yapılmadıysa, doktor bir an önce testi önerebilir. Ayrıca tansiyon yüksekliği (preeklampsi) riskini azaltmak için aspirin kullanımı veya demir-takviyeleri de doktor önerisine göre düzenlenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Ultrason Görüntüsü / Gebelik Kesesi: 32 haftalık ultrason muayenesinde bebek, plasenta ve sıvı net görülür. Başlangıçta görülen küçük gebelik kesesi, artık bebek ve amniyon sıvısıyla dolu büyük yapıya dönüşmüştür. Bebek kolesterol katmanı ile sağlıklı bir görünüm sergiler. Plasenta ve göbek kordonu da incelenir. Gebelik kesesi terimi genelde ilk trimesterde kullanılır; 32. haftada odak bebek ve sıvıdır.

Kalp Atışları Duyulur mu? Bebek kalp atışları, ultrason veya doppler cihazıyla açıkça duyulur. Bu haftada anne karnına stethoscope ile bile kalp atışı hissedilebilir. Anne ayrıca bebek hareketlerini hissedebildiği için (tekme vuruşları, dönüşler) kalp atışı ayrıntısını duymasa da içeride bir canlılık olduğunu hissetmektedir. Bebek günde yaklaşık 10–20 kez hareket eder; bunlar gebelik takibi için önemli bir göstergedir.

Bebek Nerede Olur ve Hareket Eder mi? Bebek 32. haftada rahim içinde, genellikle baş aşağı pozisyonda bulunur. Rahim çok büyüdüğü için mekân daralmış, ancak bebek yine de sık sık pozisyon değiştirir ve hareket eder. Bu haftalarda bazen uykuda olduğu dönemler olabilir; REM uykusu fazladır ve rüyalar gördüğü düşünülür. Hareketlerini annesi hisseder. Bebek bazen güçlü tekmeler atabilir (bazen can yakacak kadar); bu normaldir. Eğer hareket azalırsa, dinlenme ile azalma kontrol edilir.

Kasık Ağrısı ve Rahim Kasılmaları (Braxton-Hicks): Kasık ağrısı veya sıkışma hissi doğuma hazırlık belirtisi olabilir. Rahim kasılmaları (Braxton-Hicks) hafif sancı ve sertleşme şeklindedir ve zaman zaman olabilir. Gerçek doğum sancıları ise gittikçe artan şiddette ve düzenden uzaktır. Ritmik sancı, su gelmesi veya kanama gibi belirtiler erken doğum işareti olabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Kürtaj 32 Haftada Olur mu? Türkiye’de isteğe bağlı gebelik sonlandırma genellikle 10. haftaya kadar yasal sınırlandırılmıştır. 32. haftada normal koşullarda kürtaj uygulanmaz, çünkü bu aşamadaki bebek yüksek oranda yaşama şansı vardır ve yasal sınırlamaları aşmıştır. Sadece anne veya bebek sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atan, yaşamı tehdit eden durumlarda özel kurul kararı ile daha ileri haftalarda tıbbi zorunluluk gerekebilir. Özetle, 32. haftada istenmeyen gebelik sonlandırılması normal bir uygulama değildir.

Gebelikte Cinsellik Güvenli mi? Sağlıklı seyreden bir gebelikte cinsel ilişkiye devam edilebilir. 32. haftada cinsel ilişkide özel bir engel yoktur; ara sıra kasılmalar yaşanması normaldir. Yine de sık (> haftada birkaç kez) ve yoğun cinsel aktiviteden kaçınılmalı, yorucu pozisyonlardan sakınılmalıdır. Kanama, sızıntı veya fetal hareketlerde azalma gibi sorunlar varsa doktor kontrolü gerekir. Plasenta previa gibi durumlarda doktor cinsel ilişkiyi kısıtlayabilir. Genel kural: doktorun onayı varsa cinsel ilişkide yasak yoktur.

Anne Gebelik 32. Hafta İçinde Nelere Dikkat Etmeli? Dinlenmek, sağlıklı beslenmek ve doktor kontrollerini aksatmamak en önemli konulardır. Ağır iş ve uzun seyahatlerden kaçınılmalı; aşırı stres, uykusuzluk riskini artıracağından bunlara karşı önlem alınmalıdır. Sık sık ayakları yukarı kaldırıp oturmak bacak şişliklerini azaltır. Ağırlık taşıyan pozisyonlardan kaçınılmalıdır. Doktor kontrolleri rutin olarak aksatılmamalı, anormal bir belirti hissedildiğinde hemen uzmana başvurulmalıdır.

Doktor Kontrolleri İçin Öneriler

• Ağırlık ve Tansiyon Kontrolü: Her kontrolde kilo ve tansiyon ölçtürün. Anormal kilo artışı (haftada 1,5-2 kg) veya yüksek tansiyon (140/90 ve üzeri) preeklampsi uyarısı olabilir.
• Laboratuvar Testleri: Gerekliyse tam kan sayımı, kan şekeri (şeker yüklemesi), idrar testi tamamlanmalıdır.
• Fetal Testler: Bebek hareketleri takip edilmeli; hareket azlığı varsa NST ve ultrasonla değerlendirme yapılır.
• Aşı Takibi: Tdap ve grip aşısı yapılmış mı kontrol edilir. Tetanos takviye aşıları tamamsa buna dikkat edilir.
• Beslenme ve Takviyeler: Demir, kalsiyum, folik asit gibi desteklerin alınması sağlanır.
• Psikolojik Destek: Anne adayı gergin veya endişeliyse doğum öncesi eğitim grupları, rahatlama yöntemleri önerilir.