7. Hafta Gebelik (Hamilelik) Rehberi
7. hafta gebelik, döllenmeden (yaklaşık son adet tarihinden) yaklaşık 5-6 hafta sonraki döneme denk gelir. Bu haftada anne adayı genellikle gebeliğin fizyolojik etkilerini hissetmeye başlamıştır; bir süredir adet gecikmesi vardır ve pozitif gebelik testleri (idrar veya kan testi) gebeliği doğrulamıştır. Bu dönemde rahim içinde hızla büyüyen embriyo hâlâ küçük olsa da gelişim hızı yüksektir. Hamilelik hormonları (özellikle beta-hCG, östrojen ve progesteron) hızla yükselmeye devam eder, bu da metabolizma, sindirim, dolaşım ve duygudurumda belirgin değişikliklere yol açar. Örneğin, kan hacmi artışı henüz belirgin olmasa da baş dönmesi ve çabuk yorulma olabilir; bazal vücut sıcaklığı yükselir; göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet artar. Rahim yavaşça büyümeye başlar, ancak 7. haftada karın henüz belirgin şekilde şişmez. Bu dönemde gebelik tanısı esasen kan testi ve ultrason ile konur. Beta-hCG değeri 25 mIU/mL’nin üzerindeyse hamilelikten söz edilir. Transvajinal ultrason sayesinde 5–6. haftalarda rahim içindeki gebelik kesesi görülebilir; 7. haftada kesenin rahim içinde net biçimde izlenmesi gebeliğin doğru yerde ilerlediğini gösterir. Bu ultrason muayenesinde ayrıca embriyo boyu ve kalp atışı kontrol edilerek gebelik haftası doğrulanabilir.
7. Hafta Gebelikte Anne Vücudunda Olup Bitenler
Anne adayında bu haftalarda hormonlar (östrojen, progesteron, hCG) yüksek seviyededir ve metabolizma hızlanmıştır. Bebek hızla büyüdükçe rahim de esneyip büyümeye başlar. Bu dönemde sık görülen fiziksel belirtiler şunlardır:
- Sabah Bulantısı ve Kusma: Yüksek gebelik hormonlarına bağlı olarak mide hassaslaşır. Genellikle sabahları yoğunlaşan mide bulantısı (hamilelik bulantısı) bu haftalarda sık görülür. Bazen gün boyu da devam edebilir; halsizlikle birleşirse iştah azalmasına neden olur. Bol sıvı almak, az az sık yemek ve karanfil ya da zencefil bulunduran hafif yiyeceklerle bulantıya karşı önlem alınabilir. Aşırı kusma (hiperemezis gravidarum) varsa mutlaka doktora danışılmalıdır.
- Yorgunluk ve Halsizlik: Vücutta dolaşan kan hacmi artışa geçtiğinden kalbin taşıması gereken yük artar ve enerji ihtiyacı yükselir. Ayrıca progesteronun gevşetici etkisi uyku ihtiyacını artırır. Bu nedenle gebeler bu dönemde kolayca yorulabilir, gün içinde bol bol dinlenme ihtiyacı hissedebilir. Yeterince dinlenmek ve hafif aktiviteler yapmak önemlidir.
- Göğüslerde Hassasiyet ve Değişiklikler: Artan hormonlar meme dokusunu uyararak göğüslerde dolgunluk, şişme ve hassasiyete yol açar. Sütyen giyerken rahatsızlık oluşabilir. Meme ucunda renk koyulaşması (lunula büyümesi) ve ciltte damarların belirginleşmesi bu dönemde sık görülür. Destekleyici, konforlu bir sütyen tercih etmek rahatlatıcı olur.
- Sık İdrara Çıkma: Hormonel değişiklikler nedeniyle böbreklerden geçen kan miktarı artar ve idrar üretimi yükselir. Rahim büyümeye başladıkça mesaneye hafif bası oluşur; bu da sık idrar ihtiyacına neden olur. Gece tuvalete kalkma da artabilir. Bol su içmek çok önemli olsa da, yatmadan önce idrar kaçırma yaşanmaması için su içişi uyku saatine kaydırabilir.
- Sindirim Problemleri (Kabızlık, Mide Yanması): Progesteron kas gevşetici etkisiyle sindirim sistemi yavaşlar. Bağırsak hareketleri yavaşlar, bu nedenle kabızlık, gaz ve dolgunluk hissi olabilir. Ayrıca mide kapakçığının gevşemesiyle mide yanması (reflü) şikayetleri artabilir. Lifli gıdalar, probiyotik destekler ve bol sıvı tüketimi sindirimi kolaylaştırır. Mide yanmasına karşı küçük porsiyonlu beslenmek, yemek sonrası dik oturmak faydalı olur.
- Baş ve Boyun Ağrıları: Düşük kan basıncı ve kan şekeri dalgalanmaları bazı kadınlarda hafif baş ağrısı veya baş dönmesine yol açabilir. Yeterince su içmek, tuzlu besinler (kan basıncını yükseltmek için) tüketmek ve düzenli uyumak bu şikayetleri azaltabilir. Bazı anne adayları ense veya boyun bölgesinde gerginlik hissedebilir; dinlenme ve nazik boyun egzersizleri rahatlatıcı olabilir.
- Aşırı Tükürük (Hiperpsalivasyon): Nadir de olsa gebelikte tükürük miktarında artış görülebilir. Diş temizliğine dikkat etmek, küçük yudumlarla su içmek bu durumda rahatlatıcı olabilir.
- Cilt ve Vücut Isısı: Gebelik hormanları ciltte yağlanmaya eğilim yaratabilir, bazı kadınlarda hafif akne gelişebilir. Ancak birçok gebe bu dönemde “gebelik ışıltısı” derken cildinin canlı ve parlak göründüğünü ifade eder. Progesteron metabolizma hızını artırdığı için bazal vücut ısısı hafif yükselir; bir miktar terleme artışı olabilir. Bunu normal kabul edebilir, serin tutan giysiler giymek yardımcı olur.
- Damar ve Kan Değişiklikleri: Hamilelikte kılcal damarlar genişler. Yüzde veya göğüs çevresinde kızarıklık ve belirgin damarlar oluşabilir. Göğüs çevresindeki damarların ve bazen vücut genelinde ağar kan damarlarının belirginleşmesi bu hafta görülebilir. Kan hacmi arttığı için kalp atım hızı hafif yükselir; bu da çabuk yorulma hissini artırır. Ayrıca hormonal değişiklikler nedeniyle burun mukozası hassaslaşabilir, nadiren hafif burun kanamaları veya diş eti kanamaları görülebilir.
- Uyku Düzeni ve Duygudurum: Hormonal dalgalanmalar uyku düzenini etkileyebilir; bazı anne adayları uykusuzluk veya çok uyku hissi yaşayabilir. Duygudurum dalgalanmaları sık görülür. Küçük bir olay bile sevinç veya hüzün dalgası yaratabilir. Gebeliğe dair heyecan, gelecek kaygıları ve hormonların etkisiyle duygu geçişleri normaldir. Partner desteği, rahatlatıcı aktiviteler (ilişkili hobiler, hafif yürüyüş, doğa gezintisi) bu dönemi kolaylaştırır.
- İştah ve Koku: Koku hassasiyeti çok artmış olabilir; önceden rahatsız etmeyen kokular bu dönemde iğrenç gelebilir. Buna bağlı olarak bazı yiyeceklere karşı isteksizlik gelişebilir. Tersi de olur; özellikle yağlı veya baharatlı bazı yiyeceklere karşı geçici istek (önceden hiç yemediği bir şeyi çok istemek) görülebilir. Bulantı ateşli olunca iştah düşebilir, bu nedenle sık ve az öğünler tercih edilir. Kafeinsiz, hafif çaylar (nane, zencefil vb.) ve protein, kompleks karbonhidrat içeren dengeli beslenme bulantıyı hafifletebilir.
Bu belirtilerin çoğu gebeliğin normal seyrine işaret eder. Ancak şiddetli rahatsızlıklarda veya beklenmeyen anormalliklerde hekime başvurmak önemlidir.
Riskli Belirtiler ve Acil Durumlar
Gebeliğin bu erken haftalarında ciddi risk sayılan belirtiler şunlardır:
- Şiddetli Karın veya Kasık Ağrısı: Kuvvetli kramp tarzı karın ağrıları hafif gelebilir (rahim büyüme krampları, yuvarlak bağ ağrısı), ancak ağrı şiddetlenirse veya kasılmalar periyodikleşirse düşük tehdidi işareti olabilir. Belirgin kanama eşlik ediyorsa acilen doktora gidilmelidir.
- Yoğun Vajinal Kanama veya Lekelenme: Adet dışı gelen koyu kanama ya da pıhtılı kanama ciddi bir sorundur. Miktar artıyor veya uzun sürüyorsa acilen tıbbi yardım alınmalıdır. Lekelenme bile takibi gerektirebilir.
- Şiddetli Göğüs Ağrısı veya Nefes Darlığı: Mide yanmasından ayırt edilemeyen göğüs yanması yaygındır. Ancak göğüs kemik arkasında veya göğüste baskı hissi şeklinde gerçek ağrı, özellikle nefes almada zorlukla birleşiyorsa ciddidir. Bu durum kalp ya da akciğer sorunlarının belirtisi olabilir; hızlıca sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
- Bayılma veya Aşırı Halsizlik: Aniden gelen baş dönmesi ve bayılma hissi veya aşırı güç kaybı (örneğin şok, düşük tansiyon veya şiddetli kansızlık sonucu olabilir) acil değerlendirme gerektirir. Mide bulantısı veya kusma olmadan ani halsizlik gelişmesi zaman kaybetmeden doktora bildirilmelidir.
- Yüksek Ateş, Şiddetli Kusma veya İshal: 24 saati aşan yüksek ateş veya kontrolsüz kusma/ishal vücutta sıvı-elektrolit dengesizliğine yol açar. Asetaminofen (parasetamol) gibi bir ilaçla ateş düşmüyorsa en yakın sağlık kurumuna başvurulmalıdır.
- Göbek Başı Çevresinde İnatçı Ağrı: Sürekli artan göbek çevresi ağrısı, kusma, çarpıntı eşliğinde karın hassasiyeti varsa, özellikle karın içi basınç artışına işaret olabilir ve incelenmelidir.
Bu bulgulardan herhangi biri görülürse acilen doktora gidilmelidir. Erken tedavi alındığında çoğu sorun yönetilebilir.
7. Hafta Gebelikte Belirtiler
7. haftaya gelindiğinde yukarıda sayılan belirtiler genellikle daha belirgin hissedilir. Bu haftanın en sık karşılaşılan semptomları özetle şunlardır:
- Mide bulantısı ve kusma: Sıklaşabilir.
- Göğüslerde dolgunluk, hassasiyet: Artar.
- Yorgunluk ve halsizlik: Gün boyu hissedilebilir.
- Sık idrara çıkma: Gece bile idrar ihtiyacı artabilir.
- Duygusal dalgalanmalar: Aniden ağlama veya gülme gibi duygu değişiklikleri.
- Koku ve tat hassasiyeti: Bazı yiyeceklere karşı iştah artışı ya da isteksizlik.
- Baş ağrısı, baş dönmesi: Hafif tansiyon düşüklüğü ya da kan şekeri değişimine bağlı olabilir.
- Cilt değişiklikleri: Hafif akne artışı veya gebelik cildi; hatta ciltte (almond nezah) hafif koyu lekeler belirebilir.
- Ağızda artan tükürük ya da hafif ağız kuruluğu: Ortaya çıkabilir.
Her kadın farklıdır; şiddetli belirtilerde doktorunuza danışın.
7. Hafta Gebelikte Bebekte Neler Oluyor?
- haftada embriyo hızla gelişir. Bu haftanın sonunda embriyonun tepe (baş)–popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 9–10 mm olur ve ağırlık ~0.8 gr’dır. Bebeğin temel organ ve sistem gelişimleri şöyledir:
- Beyin ve Sinir Sistemi: Beyin tüpü tamamen kapanmış, beyin bölgeleri farklılaşmaya başlamıştır. Sinir hücreleri hızla çoğalır; beyin kıvrımları belirginleşir. Embriyonun baş kısmı, vücuda göre hızlı büyür. Omurilik gelişimi sürer, duyusal sinirler çoğalmaya devam eder.
- Kalp: Embriyonun kalbi hızla olgunlaşır; dört odacıklı yapıya yaklaşır. Bu haftada kalp atımı dakikada 120–160 atım civarındadır. Ultrasonla genellikle kalp atışı duyulur; 7. haftada kalp atışının izlenmesi gebeliğin canlı olduğunu gösterir. Kalp atış hızı düzensiz ya da aşırı yavaşsa doktor kontrolü önem kazanır.
- Kol ve Bacak Tomurcukları: Kol ve bacaklarda parmakların ilk tomurcukları oluşur. El ve ayak parmaklarına ait prizmatize çizgiler (parmak uçları) belirginleşir. Eklem yerleri şekillenmeye başlamıştır. Kas gelişimi sürer; embriyo bu haftada küçük kasılmalar yapabilir (örneğin kollarını kıvırma), ancak anne bu hareketleri henüz hissetmez.
- Yüz ve Duyu Organları: Göz tomurcukları, retina ögeleri oluşur; göz kapakları bu haftada belirmeye başlar ancak gözler kapalıdır. Kulak yapıları (dış kulak kepçesi başlangıcı) ortaya çıkar. Burnun ucu ve burun delikleri (nostrils) belirginleşir, dudaklar şekillenmeye başlar. Tat tomurcuklarının ilk hücre kümeleri oluşur (gelecekte ağız içi tat alıcı hücreleri olacak yapılar).
- Sindirim Sistemi: Karaciğer, pankreas ve bağırsaklar hızla gelişmeye devam eder. Pankreas insülin üretmeye, karaciğer safra üretmeye başlar. Bağırsaklar göbek kordonu içinden gövdeye girer (fizyolojik umbilikal herni). Embriyonun sindirim sistemi bu haftadan itibaren aktivite gösterir.
- Solunum ve Diğer Organlar: Akciğer tomurcukları (bronş ve bronşiyoller) oluşmaya devam eder. Trakea (nefes borusu) belirginleşir. Böbrekler (meydana gelmişse) idrar üretir; idrar amniyotik sıvıya katılır. Mesane kesesi oluşur, idrarı depolamaya başlar. Üreme organlarının da temelleri atılır (dış genital tomurcuklar bu haftada ayrılmaya başlar, ancak cinsiyet ultrasonla henüz belli değildir).
- Bebek (Embriyo) Hacmi: Embriyo amniyotik kesede amniyon sıvısı içinde yüzer. Plasenta henüz tam olgunlaşmamıştır; beslenme büyük ölçüde yumurtalık kesesi (yolk kesesi) ve rahim duvarındaki damar bağlantılarıyla sağlanır. Amniyotik sıvı bebeği korur, dış ortamdan tampon oluşturur.
- Hareket: Embriyo bu haftada aktif hareketlere (küçük kıvrılmalar) başlayabilir; ancak hareketleri çok inceldir ve anne tarafından hissedilmez. Gebeler genellikle ilk bebek hareketini 18–20. haftalarda hisseder.
Gestasyon kesesi (gebelik kesesi) içinde bulunan yolk kesesi (“sarı cisimcik”) bu hafta ultrasonla görülebilir. Gebelik kesesi 7. haftada ortalama 22–24 mm çapındadır. Yolk kesesi bebeğin ilk beslenme kaynağını oluşturur.
Ultrason ve Görüntüleme
- hafta gebelikte ultrason muayenesi, özellikle transvajinal ultrasonla değerlendirilir. Bu haftada ultrasonla görülebilecek yapılar ve dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Gestasyonel (Gebelik) Kesesi: Rahim içindeki siyah (anekoik) alan olarak görülen kesenin ölçüsü alınır. 5. haftadan itibaren görünen kesenin bu hafta çapı yaklaşık 22–24 mm’dir. Kesedeki amniyon sıvısı bebeği korur. Kesedeki anormallikler (şekil bozukluğu, iç içe yumurta görünümü vb.) dikkatle incelenir.
- Yolk Kesesi: Gebelik kesesinin içinde küçük parlak bir daire olarak yolk kesesi (vitellin kese) görülür. Bu yapı embriyonun erken beslenmesini sağlar. Yolk kesesinin varlığı embriyonik gelişimin normal olduğunu gösterir.
- Fetal Kutuçuk (Embriyo): Kesenin içindeki embriyonun gövde silueti (fetal kutup) izlenir. Bu haftada embriyo ‘C’ şeklinde kıvrılmış bir pozisyondadır. Baş-gövde ayrımı ultrason görüntüsünde belirmeye başlar. Embriyo, gebelik kesesinin bir ucunda konumlanır. Embriyo boyu (CRL – baş-popo uzunluğu) ölçülür, beklenen hafta ile uyumuna bakılır. Örneğin bu haftada ölçülen 9–10 mm’lik CRL gebelik yaşını doğrular.
- Kalp Atışı: Bebek kalp atışı dakikada 120–160 arasında değişir. Ultrason doppler ile kalp atışı duyulabilir veya görüntülenebilir. Normal gebelikte 7. haftada kalp atışının görülmesi beklenir; 6. haftanın sonunda da bazen duyulur. Kalp atış hızı çok yavaş veya düzensizse ayrıntılı inceleme yapılır.
- Ektopik Gebelik Kontrolü: Ultrasonla gebeliğin rahim içinde olduğu teyit edilir. Rahim dışında gebelik kesesi görülmüyorsa (fallop tüpü vb.) ektopik gebelik düşünülür. 7. haftada intrauterin kese ve embriyo görülmezse mutlaka ek değerlendirme (HCG takibi, uzman ultrason) gerekir.
- Çoklu Gebelik: Rahimde birden fazla kese görülüyorsa ikiz veya çoğul gebelik teşhisi konabilir. Her kese içinde embriyonun varlığı ayrı ayrı kontrol edilir. Erken tanı, ikiz gebelik takibi için önemlidir.
- Başlangıç Doğum Tarihi Tahmini: Ölçülen embriyo uzunluğu (CRL) 7. haftanın gebelik yaşını tahmin etmede kullanılır. Bu hafta için beklenen CRL yaklaşık 9–10 mm’dir; doktor bu ölçüye göre tahmini doğum tarihini (EDD) belirler.
- Plasenta Yerleşimi: Plasenta henüz tam fonksiyonel olmasa da ultrasonla plasentanın ön (anterior) mı arka (posterior) mı yerleştiği not edilir. (7. haftada plasenta henüz küçük olup detaylı bilgi vermeyebilir, ancak bir sonraki kontrol için not edilir.)
Şayet ultrason görüntüsünde anormal bulgu yoksa gebelik 7. haftaya uygun devam ediyor demektir. Ultrasonla embriyo dışında rahim, yumurtalıklar ve çevre dokular da incelenir.
Özetle, 7. haftada ultrasonla rahim içindeki gebelik kesesi, yolk kesesi ve embriyo silueti net şekilde görülebilir; kalp atışı duyulabilir. Bu haftada yapılan ultrason gebeliğin canlılık ve yerleşim kontrolünü sağlar.
Beta-hCG Değeri
Beta-hCG (insan koryonik gonadotropin) hormonu gebelik ilerledikçe hızla artar. Aşağıda gebelik haftalarına göre tipik beta-hCG aralıkları verilmiştir (Memorial Hastanesi verilerine göre):
| Gebelik Haftası | Beta-hCG (mIU/mL) aralığı |
| 5. Hafta | 18 – 7.340 |
| 6. Hafta | 1.080 – 56.500 |
| 7–8. Hafta | 7.650 – 229.000 |
| 9–12. Hafta | 25.700 – 288.000 |
7. haftada tipik beta-hCG değeri on binlerce mIU/mL düzeyindedir; örneğin ortalama ~26.700 mIU/mL civarı kaydedilir. Gebeliğin sağlıklı olduğunda hCG her ~48–72 saatte bir iki katına çıkar (ilk haftalarda çok hızlı artış gösterir). Doktorunuz iki gün ara ile ölçüm isteyebilir. HCG değeri düşük kalıyorsa veya beklenen artışı göstermiyorsa (hCG seviyesinde duraklama ya da azalma varsa) bu düşük ya da dış gebelik şüphesine işaret eder; bu durumda takip gereklidir. Yüksek hCG düzeyi normalde embriyonun iyi gelişimini gösterir; çok yüksek olursa (beklenenin çok üstündeyse) mol gebelik gibi nadir durumlar düşünülür.
Evde yapılan hamilelik testlerinin çoğu idrarda hCG bakar. Bu testler yaklaşık 20–25 mIU/mL’nin üzerini pozitif kabul eder. Kan hCG testleri kanda daha hassastır. Gebeliğin ilerlemesiyle birlikte hCG değeri yavaş yavaş plato yaparak 2. trimester sonuna doğru düşüşe geçer.
Kasık Ağrısı ve Düşük Riski
7. haftada rahim hızla büyürken pelvik bölgede hafif kramplar veya kasık ağrıları olabilir. Bu yuvarlak bağ ağrısı olarak bilinir: Rahmi önden pelvise bağlayan bağların gerilmesi kasıklarda bıçak saplanır tarzı ağrı yapabilir. Genelde bu ağrılar kısa sürelidir ve pozisyon değiştirince hafifler (özellikle yatınca geçer). Hafif kramp benzeri ağrı normal kabul edilir. Ancak ağrı şiddetlenirse, düzenli kramplar halinde geliyorsa ya da vajinal kanama ile birlikte görülürse bu düşük uyarıcısı olabilir. Vajinal kanama oluştuysa ivedilikle hekime başvurulmalıdır. Gerekirse HCG seviyeleri ve ultrason takibi sıklaştırılır.
Kasık ağrısına kabızlık veya gaz da katkıda bulunabilir; bu durumda bol lifli gıda tüketmek ve rahat oturmak faydalıdır. Ağır kaldırma, zorlu egzersiz veya ağır egzersizden kaçınılmalıdır. Uygun istirahat, ağrı kesici olmayan rahatlatıcı önlemler genelde yeterli olur.
Cinsel İlişki ve Gebelik
Sağlıklı bir gebelikte cinsel ilişki bebek için zararlı değildir; rahim ve amniyon sıvısı gebeliği korur. Ancak dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:
- Normal Koşullarda Güvenli: Düşük riski, servikal yetmezlik, plasenta previa veya amniyon kesesi sızıntısı gibi sorun yoksa cinsel ilişki genelde güvenlidir. Penis doğrudan bebeğe ulaşamaz; bebek amniyotik sıvı içindedir. Normal cinsel yaşam gebeliğe doğrudan zarar vermez.
- Orgazm ve Kasılmalar: Orgasm sırasında rahimde geçici kasılmalar olabilir; sağlıklı bir gebelikte bunlar bebeğe zarar vermez. Ancak düşük riski yüksekse doktorunuz ilişki sıklığı veya türü konusunda önlem önerebilir.
- Riskli Durumlar: Vajinal kanama, aşırı akıntı, su gelmesi veya servikal yetmezlik öyküsü varsa, ilişki sırasında prezervatif kullanmak veya geçici olarak cinsel ilişkiden kaçınmak gerekebilir. Enfeksiyon riski varsa prezervatif önerilir.
- Gebelikte Korunma (Kürtaj): İstenmeyen gebelik durumunda 7. haftaya kadar yasal kürtaj mümkündür. Genellikle medikal (ilaçlı) veya cerrahi (vakum aspirasyon) yöntem kullanılır. 7. haftada cerrahi vakum aspirasyon yaygındır. Her yöntem bir sağlık kuruluşunda, uzman doktor gözetiminde yapılmalıdır.
Sonuç olarak, bebek amniyotik sıvı ve mukus tabakası ile çevrili olduğu için normal şartlarda cinsel ilişki gebeliğe zarar vermez. Anne aşırı rahatsızlık hissediyorsa rahat pozisyonlara geçilmeli veya ara verilmelidir.
7. Haftada Dikkat Edilmesi Gerekenler
7. haftada sağlıklı bir gebelik için şu önlemler önemlidir:
- Beslenme ve Vitamin Takviyesi: Dengeli, vitamin ve minerallerce zengin beslenmeye devam edin. Folik asit, demir, kalsiyum, D vitamini takviyeleri doktor önerisine göre düzenli alınmalıdır. Gebelikte özellikle demir ihtiyacı arttığı için demir takviyesi önemlidir; kansızlık gelişmemesi için et, baklagil ve yeşil yapraklı sebzelerden zengin beslenin. İşlenmiş gıdalardan, yüksek şeker içerikli yiyeceklerden ve fazla kafeinden (kahve, çay vb.) kaçının. Bulantınız varsa az az sık öğünler (kraker, tost gibi) veya zencefilli şekerlemelerle beslendiğinizden emin olun. Yeterli protein (tavuk, balık, yumurta, süt ürünleri) almaya dikkat edin.
- Sıvı Tüketimi: Kan hacmi ve amniyotik sıvı üretimi arttığı için günlük su ihtiyacı yükselir. Günde en az 8–10 bardak su içmek, bol sıvı almak önemlidir. Susuz kalmak baş ağrısı, kabızlık ve kas kramplarını artırabilir. Kafeinsiz bitki çayları ve taze meyve suları (şeker eklemeden) sıvı ihtiyacınıza katkı sağlar.
- Egzersiz ve Dinlenme: Hafif tempolu yürüyüş, yüzme, doğum hazırlık egzersizleri gibi aktiviteler enerjinizi korur ve stresi azaltır. Ancak ağır sporlar, uzun süreli ayakta kalma veya ağır kaldırma gebelikte önerilmez. Gün içinde yorulduğunuzda ara verin, bol bol uzanın. Özellikle bel ve sırt ağrısına karşı dizüstü yatarak ya da yan yatış pozisyonunu tercih edebilirsiniz.
- Sigara, Alkol ve İlaç: Gebelikte sigara içmek, alkol tüketmek veya doktor reçetesi dışında ilaç almak kesinlikle yasaktır. Bu maddeler embriyoya zararlı olabilir. İlaç gerektiren durumlarda hamile olduğunuzu belirterek hekiminize danışın.
- Hijyen ve Güvenlik: Ağız ve diş sağlığı için diş fırçalama/dil temizliğine dikkat edin. Gerekirse gebelikte güvenli sayılan lokal anesteziklerle diş temizliği yaptırın. El temizliğine, hasta kişilerle teması sınırlamaya özen gösterin. Yüksek cıva içeren balıklardan (kılıçbalığı, köpekbalığı gibi) kaçının; yerine somon, sardalye gibi sağlıklı omega-3 kaynakları tercih edin. Uzun süreli sıcakta kalmaktan (sauna, aşırı sıcak duş) uzak durun. Gebelikte uçakla seyahat gerekiyorsa doktorunuza danışarak rahat bir uçuş planlayın.
- Aşılar ve Tarama: Gebeliğe hazırlanırken eksik aşılar (örneğin tetanoz, grip gibi) varsa doktorunuza danışarak uygun olanları (influenza, tetanos-difteri-boğmaca gibi) yaptırın. Gebeliğin erken haftalarında (bu dönemde) yapılacak spesifik test yoktur, ancak kan grubu, tam kan sayımı, hepatit, HIV, torç virüsleri (Toxoplazma, Rubella, CMV, HSV) serolojisi gibi testler doktor tarafından istenebilir. 7. haftayı takiben, 11–14. haftalarda ikili test (ilk trimester tarama testi) planlanır.
- Düzenli Kontroller: İlk prenatal muayene bu dönemde yapılır. Bu muayenede kan basıncı, kilonuz ölçülür; üreme organlarının muayenesi ve ultrasonda gebelik görüntülenir. İdrar tahlili ile protein, şeker bakılır. Bu ilk muayene sonuçları gebeliğinizin durumunu belirler.
- Psikolojik Durum: Hamilelikle ilgili beklenti, heyecan ve kaygılar bu dönemde yoğun olabilir. Duygusal değişikliklerin normal olduğunu unutmayın. Aşırı stres ve endişeden kaçınmaya çalışın; gerekiyorsa partnerinizden veya ailenizden destek alın. Rahatlama egzersizleri, meditasyon veya doğum öncesi eğitim sınıfları stres seviyenizi azaltabilir.
Bu dönemde vajinal akıntı normal sıvılaşan, açık renkli ve kokusuz olabilir. Ancak kötü kokulu, sarı-yeşil renkli veya kaşıntı yapan bir akıntı fark ederseniz derhal hekime bildirin (enfeksiyon belirtisi olabilir). Alerji veya aşırı hassasiyet yaratan kimyasal kokular da uzak durulmalıdır. Gereken vitamin (folik asit, D vitamini, demir hapı vs.) takviyelerini düzenli alın ve reçetesiz ilaç kullanmayın.
Anne Ne Hisseder?
Gebeliğin 7. haftasında anne adayının yaşadığı başlıca fiziksel ve duygusal durumlar şunlardır:
- Genel Yorgunluk: Enerji ihtiyacı yükseldiği için sık yorgunluk hissi olur. Gün içinde her işte kolayca yorulabilir, sık sık dinlenme ihtiyacı duyar. Normal aktiviteler bile yorucudur. Bol dinlenin, uyku düzeninize dikkat edin.
- Duygu Durum Değişiklikleri: Hormon dalgalanmaları ve gebeliğe dair artan sorumluluk duygusu bir arada, duygu geçişlerini hızlandırır. Bir anda çok mutlu iken bir anda ağlama isteği gelebilir. Heyecan, gurur, kaygı ve korku benzer anda yaşanabilir. Bu duygu karmaşası normaldir; partnerinizden ve sevdiklerinizden duygusal destek almak faydalıdır.
- Mide Bulantısı: Sabahları veya tüm gün boyunca bulantı şiddetlenmiş olabilir. Bir kısmı kusmalarla birlikte olabilir; bu durum bazen kilo kaybına neden olur. Bulantıyı hafifletmek için küçük atıştırmalıklar, zencefilli çay veya bulantı bandı kullanabilirsiniz.
- Baş Ağrısı ve Baş Dönmesi: Hızlı hormon değişimleri, düşük kan şekeri veya tansiyon düşüklüğü sebebiyle baş ağrısı sık rastlanır. Dinlenme ve yeterli sıvı alımı genellikle yardımcı olur.
- Göğüs Hassasiyeti: Sütyen sürtünmesi bile rahatsız edebilir. Geniş askılı, pamuklu bir sütyen giymek konforu artırır. Sutyen değiştirirken hassasiyeti azaltmak için geceleri yatağa bile sütyenle girilebilir.
- Sık İdrar Hissi: Uyku bölünebilir; mesane baskısı artar, gece boyunca birden fazla kez tuvalete kalkılabilir. Gündüz su içmeye dikkat edin fakat yatmadan önce yoğun sıvı alımını azaltın.
- Hamilelikle İlgili Endişe ve Heyecan: Bebeğin sağlıklı olup olmadığına dair merak ve kaygı bu dönemde yükselir. Düşük korkusu yaygındır. Bu karmaşık duyguları yaşamak normaldir. Doğum öncesi eğitim veya doktorunuzla rahatça konuşarak endişeleriniz giderilebilir.
- Güvende Hissetme: Bu haftalarda anne kendini hem fiziksel değişimlere uyum sağlamaya çalışırken, hem de anne olmanın sorumluluğunu hissetmeye başlar. Pek çok kadın ilk aylarda kendini sık sık çok hassas ve duygusal algılar. Bu dönemde kendinize karşı sabırlı olmak, stresli durumlardan uzak durmak psikolojik olarak yardımcı olacaktır.
7. haftada anne; vücudundaki değişimleri heyecan, mutluluk ve bazen kaygı şeklinde bir arada yaşar. Bu nedenle dengeli beslenme, düzenli uyku, stresten kaçınma ve yakın çevrenin desteği çok değerlidir.


Bir yanıt yazın